معرفی لباس بختیاری + عکس

نوشته های مشابه

معرفی لباس های محلی ایران + عکس

می 23, 2022

معرفی لباس کردی + عکس

اکتبر 21, 2021

مدل لباس‌های زنان شیک پوش بلوچ را بشناسید + عکس

سپتامبر 19, 2021

در این مقاله به معرفی لباس بختیاری بطور کامل و به همراه جزئیات لباس مردانه/ زنانه بختیاری پرداخته شده است. همانطور که می‌دانید هر یک از اقوام مختلف در ایران دارای لباس و پوشش متنوع و مخصوص به خود هستند. اگر با دقت به جزئیات لباس ین اقوام بنگرید، متوجه می‌شوید که برای پیراهن و شلوار و هریک از جزئیات لباس‌ها از نام‌های مختلفی استفاده می‌شود. یکی از اقوام ایران که دارای پوشش بسیار زیبایی هستند، بختیاری‌ها می‌باشند. لباس مردان و زنان بختیاری بسیار سبک و راحت است که خاص و جذاب هستند و شامل جزئیاتی مانند لچک و چومه در لباس زنان تا شلوار دبیت در لباس مردان. اگر مایل به آشنایی با لباسهای ایرانی هستید مقاله مدل لباس‌های زنان شیک پوش بلوچ را بشناسید + عکس مطالعه بفرمایید.

لباس زنان عشایر و بختیار در زندگی روزمره، مجالس و … متفاوت است. در مجالس معمولا از لباس‌های رنگارنگ با طرح‌های زیبا و شاد استفاده می‌شود که به محیط عروسی جلوه ویژه‌ای می‌دهد. در لباس بختیاری زنان تنوع طرح، تزئین و دوخت بسیار زیاد است و هر یک از این طرح و مدل‌ها دارای کاربرد خاص خود هستند که عوامل تاثیرگذاری مانند پوشیدگی، راحتی، شادابی و… اضافه شده است. در صورتی که به مجموعه کامل لباس زنان بختیاری دقت کنید، متوجه یکپارچگی و هماهنگی پارچه‌های زری و ابریشم، مخمل‌های رنگین، یراق‌های پهن، دامن‌های پرچین، سکه‌های قدیمی، منجوق و پولک دوزی می‌شوید که متانت و وقار خاصی به لباس می‌دهند.

در لباس مردان بختیاری نیز تنوع زیاد است و هر مدل و طرح از لباس، نشان‌دهنده قشر و طبقه، رفاه، میزان دانش، سفر، زیارت و سیاحت است. برای مثال بالاپوش لباس مردان بختیاری که چوقا یا قبا نیز نامیده می‌شود در قدیم نوعی ارخالق محسوب می‌شود که معمولا در رنگ‌های تیره و اغلب مشکی تهیه می‌شود.

بررسی جزئیات لباس مردانه بختیاری

چوقا

چوقا که با نام‌های چوخا، ردا و بالاپوش مردان نیز شناخته می‌شود، تهیه شده از پشم گوسفند است. بر روی چوقا انواع نقش و خط به رنگ‌های سیاه و سفید درهم وجود دارد. این خطور سیاه از بالا به سمت پایین و خطوط سفید نیز از پایین به طرف بالا بصورت موازی دوخته می‌شوند. طرح چوقا که در لباس مردانه بختیاری وجود دارد، از معبد «زیگرات چغازنبیل» بزرگ‌ترین معبد ایلامیان الهام گرفته است. برخی از کارشناسان نیز معتقدند که طرح چوقا از مقبره کوروش هخامنشی گرفته شده است. برخی از مردم اعتقاد دارند که دو رنگ سیاه و سفید که بصورت متضاد در چوقا بکار می‌روند، نماد خیر و شر است.

چوقا جزئی از لباس است که آستین‌های کوتاهی دارد که به عنوان جیب بکار می‌رود. چوقا دارای بلندی‌ای به اندازه زیر زانو است و دارای رنگ‌های ترکیبی از سیاه و سفید، کرم و آبی، کرم و سرمه‌ای، و کرم و قهوه‌ای است. از پوشش چوقا در بین عموم مردم بختیاری به کرات استفاده می‌شود و برخی نیز در مراسمات از این لباس استفاده می‌کنند.

برای بافتن چوقا از دار خوابیده استفاده می‌کنند که روشی شبیه به بافت گلیم دارد. بافت چوقا به قدری متراکم و پشمی است که اجازه وارد شدن آب باران را به داخل لباس نمی‌دهد. مردان بختیاری که در هنگام کار و کوه پیمایی از چوقا استفاده می‌کنند، در مواقع ضروری دامن چوقا را تا کرده و به کمر یا شانه خود می‌رسانند تا مانع حرکت دست و پایشان نشود. از چوقا اغلب در تمامی فصول استفاده می‌شود. برای مثال در زمستان مردان بختیاری زیر چوقا کت و در تابستان پیراهن به تن می‌کنند. این بالاپوش، گرما را در زمستان نگه می‌دارد و رطوبت و خنکی را در تابستان حفظ می‌کند.

شلوار دبیت

در تن مردان بختیاری معمولا شلوارهایی به رنگ مشکی دیده می‌شود که همان شلوار دبیت است. این شلوار از پارچه‌ای با تولید در کارخانه انگلستان تهیه و دوخته می‌شود که دمپای آن گشاد است و عرضی برابر با 50 سانتی‌متر دارد. شلوار دبیت معمولا همراه یک کت پوشیده می‌شود و از یک کمربند یا دوال چرمی در دور کمر شلوار استفاده می‌شود. در صورتی که شلوار دبیت به همراه چوقا پوشیده شود، یک دوال یا کمر چرمی با عرض کم از شلوار آویزان می‌شود. از آنجایی که مردان بختیاری در خرید دوال یا کمر به شدت وسواس دارند، از دوال چرم بلغار استفاده می‌کنند که بسیار مرغوب است. برای کوه‌نوردی در کوهستان از شلوار دبیت نمی‌توان استفاده کرد، زیرا بسیار دست و پا گیر است.

مردان بختیاری برای کار و فعالیت از شلوار مناسب دیگری استفاده می‌کنند. در صورتی که در کوهپیمایی از شلوار دبیت استفاده شود، باید دو طرف شلوار تا شده و بالا زده شود و در زیر کش کمر قرار گیرد تا مانع حرکت کوهنورد نشود. شلوار دبیت یک جیب بیشتر ندارد. این جیب در سمت راست قرار می‌گیرد و با یک زیپ و یا چند چفت بسته می‌شود. همان طور که شما از دیدن لباس ها لذت می برید. ما هم از معرفی لباس بختیاری به شما عزیزان لذت می بریم.

کلاه خسروی

یکی از لباس مردانه بختیاری، کلاه خسروی به رنگ سیاه است که در قدیم به رنگ سفید موجود بود. این کلاه از پشم موجود در لا‌به‌لای موهای بز بافته می‌شود. کلاه خسروی از نظر سایز و نوع به سه دسته تقسیم می‌شود: کلاه بزرگ، کلاه متوسط، و کلاه کوچک که دو مورد اول به کلاه خسروی معروف هستند.

کلاهی که مردان بختیاری از آن استفاده می‌کنند، هدف خاصی ندارد و نماد بزرگی است. ظاهر این کلاه در جلو و عقبش یکی است و فرقی نمی‌کند به چه صورت بر سر گذاشته شود. مردان بختیاری در شرایط روحی مختلف آن را به عقب، جلو، چپ و راست سر خم می‌کنند.

گیوه ملکی

پاپوش مردان بختیاری کفشی است که به گیوه ملکی معروف است. امروزه به سبب گرانی، این نوع گیوه کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بررسی جزئیات لباس زنان بختیاری

لچک یا کلاهک

یکی دیگر از جزییات برای معرفی لباس بختیاری لچک است. لچک در واقع کلاهی می‌‌باشد که توسط زنان بختیاری در زیر مینا بکار می‌رود. در تزئین لچک معمولا از سکه‌های قدیمی، مروارید، سنگ و پولک استفاده می‌شود. لچک دارای انواع مختلف ریالی، سیخکی، و صدفی است که رایج‌ترین نوع آن لچک ریالی است که در آن از سکه‌های قدیمی استفاده می‌شود.

مینا

مینا در لباس زنان بختیاری به روسری بزرگی گفته می‌شود که به شکل مستطیل و از جنس حریر بوده و در طرح و رنگ‌های متنوع موجود است. مینا را بوسیله یک سنجاق از یک طرف لچک به سمت دیگر آن آویزان می‌کنند که به آن سیزن گفته می‌شود. زنان بختیاری پس از اینکار موی خود را از زیر لچک بیرون گذاشته و در پشت مینا پنهانش می‌کنند. آرایش موها در این مرحله به شکل خاصی صورت می‌گیرد.

پس از بافت و آماده کردن موی سر، لچک را روی سر قرار داده و دو بند آن را زیر گلو به هم گره می‌زنند. سپس یک گوشه مینا را روی لچک و بالای گوش راست قرار داده و آن را با سنجاق محکم می‌کنند. سپس یک دور و نیم دیگر دور گردی صورت می‌چرخانند و به گوش چپ می‌رسانند و در همان سمت چپ سنجاق می‌زنند. بعد دو مرتبه آن را در جهت عکس چرخانده و رها می‌کنند.

جومه یا پیراهن

در معرفی لباس بختیاری، به بخش مهم لباس زنان به نام جومه می‌رسیم که تن پوش زنان است و با نام‌های جوه و جومه شناخته شده است. این لباس زنانه دارای دو چاک در طرفین کمر است که بلندای آن به زانو می‌رسد. این پیراهن دارای آستین‌های بلند و مچ دار است که در دو نوع چاک‌دار و بدون چاک نیز موجود است. پیراهن جومه دارای سه دکمه است که بالاتنه و دامن آن را صاف و بدون چین می‌دوزند.

شلوار قری

شلوار قری از دیگر بخش های لباس زنانه بختیاری است که چین‌دار بوده و بدون پاچه دوخته می‌شود. از این شلوار برای پوشش‌دهی به نیم‌تنه پایین بدن استفاده می‌شود. در بخش بالایی شلوار قری جداره‌ای وجود دارد که طناب یا بند باریکی از وسط آن عبور کرده است که شلوار قری بوسیله همین بند به کمر بسته می‌شود. شلوار قری از جنس پارچه‌های مخملی به رنگ‌های شاد تهیه می‌شود که جذابیت شلوار را چند برابر می‌کند. در زبان محلی بختیاری (قر) به معنی پیچ و تاب است.

جلیقه

جلیقه (جلیزقه)، روی پیراهن پوشیده می‌شود و جنس آن از مخمل است.

سیزن بن

منظور از سیزن بن همان زیورآلاتی است که جهت محکم نمودن لچک و مینا مورد استفاده قرار می‌گیرد. سیزن بن همان زنجیر نقره‌ای است که دارای سکه‌هایی برای تزئین در آن وجود دارد و بسیار زیبا می‌باشد. دو سر سیزن بن را به بالای دو گوش روی مینا و لچک نصب می‌کنند و از پشت سر می‌آویزند.

کفش

در قدیم زنان بختیاری از گیوه استفاده می‌کردند ولی امروزه دیگر استفاده از گیوه معمول نیست. زنان بختیاری از کفش چرمی رویه‌دار به رنگ مشکی استفاده می‌کنند که در زبان بختیاری به آن اُرسی گفته می‌شود. در قدیم زنان از کفش‌های پلاستیکی ارزان قیمت نیز به نام گالِش استفاده می‌کردند. امیداواریم از معرفی لباس بختیاری لدت کامل را برده باشید.