مجله کادای مجله مد و فشن، پوشاک و استایل، کیف و کفش، بهداشت و سلامت، ورزشی، گردشگری، دکوراسیون و معماری، آشپزی، آرایش و تکنولوژی
نوشته های مشابه
در این مقاله به معرفی لباس کردی زنانه و مردانه بطور کامل پرداخته شده است. در صورتی که قصد دارید با فرهنگ و لباس کردی محلی بیشتر آشنا شوید، توصیه می‌شود ادامه مطلب را بطور کامل مطالعه کنید. همانطور که می‌دانید کردها در ایران جزو قدیمی‌ترین مردمان این سرزمین به شمار می‌آیند که در حال حاضر در منطقه بزرگی از ایران سکونت دارند. اگر کمی به لباس کردی محلی و پوشش مردمان این ناحیه از ایران بنگرید، متوجه زیبایی بسیار زیاد لباس‌های آن‌ها نه تنها در ایران، بلکه در جهان می‌شوید. اگر علاقه به آشنایی با لباس های ایران دارید مقاله معرفی لباس بختیاری + عکس را مطالعه بفرمایید.
این لباس‌های محلی با رنگ‌های متنوع و جنس عالی در طول چندین قرن توسط مردم محلی این ناحیه در ایران و عراق مورد استفاده قرار می‌گیرد. لباس محلی کردی چه برای زنان و چه برای مردان از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است و در برخی مواقع دارای آداب و رسم خاصی در پوشش و بستن شال به کمر و … دارد. در روستاها و قبایل مختلف کردستان جزئیات ظاهری متفاوتی نیز در لباس‌ها به چشم می‌خورد، ولی لباس‌ها دارای اشتراکات زیادی نیز هستند. در ادامه مطلب برای کسانی که به لباس‌های محلی و رنگی یا لباس‌های سنتی ایران علاقه‌مندند، به معرفی لباس کردی برای آقایان و خانم‌ها پرداخته شده است.
معرفی لباس کردی زنانه و مردانه
بررسی جزئیات ظاهری لباس کردی
در ابتدای معرفی لباس کردی باید بگوییم که این لباس به قدری راحت و پر طرفدار است که حتی با وجود دنیای مدرن امروز، توانسته است جایگاه خود را در میان مردمان محلی حفظ کند و مورد استفاده قرار گیرد. جالب است بدانید که لباس کردی محلی در جشنواره‌های مد لباس اغلب مقام اول را کسب کرده است. لباس محلی مردان و زنان کرد با هم متفاوت است. برای مثال از لباس محلی زنانه از پارچه‌ها، تزئینات و رنگ‌های متنوع‌تری استفاده شده است، در حالی که لباس محلی مردان کرد ساده و معمولا از یک پارچه دوخته شده است. هر دست لباس مردان کرد برعکس لباس زنان کرد، تنها از یک رنگ شاخص کلی استفاده می‌کند.
لباس کردی محلی مردان
در بررسی لباس کردی محلی متوجه می‌شویم که این لباس از سه بخش تن پوش، سرپوش و پای افزار تشکیل شده است. البته توجه به این نکته ضروری است که لباس مجالس کردی با لباس‌هایی که مردم بصورت روزانه از آن استفاده می‌کنند، بسیار متفاوت است. در این میان با نگاه کردن به مناطق مختلف کردستان از جمله اورامان، سقز، بانه، گروس، سنندج، مریوان یا اقوام کرد نشین شمال خراسان یا کرد کرمانج، متوجه این تفاوت مشهود در لباس مردم محلی خواهید شد. حتی نحوه بستن شال کمر مردان نیز در هر منطقه از کردستان متفاوت از دیگر مناطق است. ولی در نهایت کلیات پوشش لباس محلی مردم ظاهری یکسان دارد.
بررسی قدمت لباس کردی محلی
قدمت لباس مردم این سرزمین به قدمت اهالی این منطقه برمی‌گردد. در صورتی که بخواهیم از روی تصاویر و مستندات تاریخی موجود به قدمت لباس کردی محلی بپردازیم، می‌توان گفت که در حجاری‌های ورودی کاخ آپادانا و در میان هدیه آوردندگان به بارگاه تصاویر مردان کرد و ماد دیده می‌شود که لباس‌های محلی کردی را بر تن دارند.
جزئیات لباس کردی مردان
- چوخه: چوخه دارای نام‌های متفاوتی در میان مردمان محلی کرد دارد. نیم‌تنه‌ای است که در زمستان و سرما از آن بیشتر در منطقه هورامان استفاده می‌شود. چوخه در واقع نیم‌تنه‌ای از جنس پنبه یا پشم است که بصورت پارچه ساده یا گل‌دار از پشم، کرک و مو تهیه می‌شود. در مناطق سقز، بانه و مریوان به این لباس کوا نیز گفته می‌شود و در سنندج اغلب از واژه چوخه استفاده می‌شود. مردمان محلی معمولا چوخه را با رانک با همین جنس می‌پوشند که نوع مرغوبش از موی بزی معروف به مرغوز یا “مه ره ز” تولید می‌شود و در مجالس مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- پانتول یا رانک: ممکن است اکثر شما برای یکبار هم که شده شلوار کردی مردانه را در لباس محلی کردی دیده باشید. قبه شلوار مردا‌نه‌ای گفته می‌شود که گشاد با دم پای تنگ است. پانتول در رنگ‌های تکی قهوه‌ای، سورمه‌ای، خاکستری و … می‌باشد.
- ملکی: نیم‌تنه‌ای همرنگ پانتول و بدون یقه است که از پایین نیم‌تنه تا بالا به وسیله دکمه بسته می‌شود.
- سورانی: سورانی همان ساعدبند یا پابند با پارچه‌ای به رنگ سفید است که بسیار بلند می‌باشد و در انتهای آستین دارای زبانه‌ای مثلثی شکل است. از این پارچه در مجالس در هنگام رقص استفاده می‌شود. در مواقع عادی این پارچه بر روی آستین بسته می‌شود و در مواقع جنگ نیز دو سر سورانی به هم گره زده و محکم می‌شود. سورانی‌ها باعث تسهیل بالا زدن آستین‌ها در مواقع شستن دست و صورت هستند.
استایل زیبای مردان محلی کرد
- شال: شال را با نام‌های دیگری مانند پشت وین و پیت ینه نیز می‌شناسند. این شال کمر از پارچه‌ای از جنس نخ و در طرح‌های راه راه یا شطرنجی تهیه می‌شود و طولش 3 تا 10 متر است. شال کمر را در اشکال مربعی دوخته می‌شود که در هنگام بستن به کمر بصورت مثلثی تا زده شده و سپس به شکل نواری در آورده می‌شود. تا زدن شال مربعی به دور کمر، باعث گرم نگه داشتن بدن مردان نیز می‌شود.
شال دور کمر مردان محلی کرد
- پشت تند: پشت تند در واقع همان شال است که از پارچه گل دار به طول 6 متر تهیه می‌شود. این پارچه را از عرضش تا کرده و می‌دوزند و بصورت ساده و گره چین به کمر بسته می‌شود. این شال اکثرا توسط افرادی که تفنگ دارند مورد استفاده قرار می‌گیرد و یا مردم وسایل خود را درون آن گذاشته و در کمر خود نگه می‌دارند.
- دستار: دستار در واقع همان کلاه یا پارچه‌ای است که مردان کرد به سر خود می‌بندند. این واژه با نام‌های کلاغه، دشلمه، مندلی، رشتی و سروین نیز شناخته می‌شود. دستار در هر منطقه از کردستان به شکل خاصی بسته می‌شود.
- فرنجی: فرنجی اغلب در ناحیه اورامانات مورد استفاده قرار می‌گیرد و از نمد تهیه می‌شود. در صورتی که به لباس چوپانان در زمستان نگاهی بیاندازید، بالاتنه‌ای پشمی را مشاهده می‌کنید که در در ناحیه شانه کمی به سمت بیرون برآمدگی دارد. این نیم تنه پشمی و کرکی همان فرنجی است.
- کله بال: وعی از نمد پوششی است که چوپانان در مناطق چرای گله در صحرا استفاده می‌کنند.
استفاده از جلیقه پشمی در لباس محلی مردان کرد
- ساق بند پشمی: از ساق بند در لباس مردان در قدیم برای جلوگیری از سرمای شدید منطقه در فصل زمستان و حرکت آسان در داخل برف و جلوگیری از رسیدن رطوبت به پاها، جلوگیری از گزش مار در فصل تابستان، جمع کردن شلوار گشاد کردی برای عبور از کوهستان‌ها و سنگلاخ‌های صعب‌العبور منطقه استفاده می‌شده است.
- کلاو: کلاو در حقیقت همان کلاه است که در کردی به آن کلاو گفته می‌شود. در کلاه مردان محلی کردی از نقش و نگارهای زیبایی با ظرافت خاصی استفاده شده است که از فرهنگ اصیل کردی نشات می‌گیرد. کلاو معمولا به رنگ‌های سفید و مشکی در دو نوع بلند یا تخت تهیه می‌شود. گاهی رنگ‌های دیگر را در بافت و تزئین این کلاه‌ها به کار می‌گیرند. کلاو به همراه پیچ استفاده می‌شود.
- پیچ: پیچ در واقع همان دستمال در رنگ‌های سیاه و سفید است. پیچ را همراه با کلاو استفاده می‌کنند. به صورتی که ابتدا کلاه را روی سر گذاشته و سپس پیچ را به دور آن می‌پیچند و در بخش پشت سر در درون دستمال محکم می‌شود تا شل نشود.
- گیوه یا کلاش: منظور از گیوه یا کلاش همان کفش است که اغلب در رنگ سفید تهیه شده و در هنگام دوخت آن از ظرافت و دقت زیادی استفاده می‌شود. گیوه را با بافت‌های مختلفی می‌دوزند که استفاده از آن به جلوگیری از بد بو شدن پا و خنک ماندن پا کمک زیادی می‌کند. امروزه نیز طرح‌های مختلف و متنوعی از گیوه در طرح‌های جدید در بازار به چشم می‌خورد. این نوع کفش حتی جهانی شده است. کفش‌های گیوه از رشته نخ‌های پنبه‌ای بافته می‌شود.
- کراس: کراس در واقع همان پیراهن محلی زنان کرد است که در مردان نیز از آن استفاده می‌شود. کراس لباسی بدون یقه است و در انتهای آستین‌های این لباس سورانی اضافه وجود دارد.
جزئیات لباس کردی زنانه
در معرفی لباس کردی باید بدانید که لباس زنانه اغلب از جنس حریر، تور، مخمل و ساتن بوده که با پولک‌دوزی، سرمه‌دوزی، سنگ دوزی، ملیله‌دوزی، منجوق‌دوزی و … آراسته می‌شوند.
- جافی: جافی در واقع همان شلوار گشاد زنانه است در هنگام کار توسط روستاییان پوشیده می‌شود. این شلوارها از جنس نخ و پارچه‌های بسیار نرم است که در برخی مناطق با نام جافی درپه نیز شناخته می‌شود. جافی و جافی درپه فقط در نواحی پاچه شلوار باهم فرق دارند به طوری که دم پای جافی‌ها تنگ‌تر از درپه‌ها می‌باشد.
- کراس: کراس به پیراهن بلند و ساده کردی زنانه با دامنی گشاد گفته می‌شود که اغلب از پارچه‌هایی زیبا و گران قیمت تهیه می‌شوند.
لباس کردی زنانه
- کلنجه: کلنجه در حقیقت نیم تنه یا جلیقه‌ای است که بر روی پیراهن بلند پوشیده می‌شود و در ناحیه اورامان به آن سوخمه نیز گفته می‌شود. کلنجه از پارچه زری بافت یا مخمل دوخته می‌شود.
- شال یا پشت بند:شال یا پشت بند که پارچه زیبایی دارد بر روی لباس در کمر بسته می‌شود. این شال‌ها نواری یا مربعی به شکل رنگارنگ هستند. زنان این شال را کمی بالاتر از پیراهن خود می‌بندند، به طوری که انتهای دامن از مچ پای زنان پایین‌تر نرود و در راه رفتنشان مشکلی ایجاد نکند.
- گلونی: نام نوعی پارچه و روسری است که توسط کردهای جنوبی و سورانی استفاده می‌شود. نوعی روسری با نقش‌های مخصوص است.
- کلاو:کلاو همان کلاه است که جنس مقوایی دارد و رویش پوشیده از پارچه و پولک می‌باشد. کلاو در لباس زنان به شکل استوانه کوتاه است که با پولک‌های رنگی تزئین شده است. کلاو توسط یه رشته نخ طلایی رنگ به همراه سکه‌های لیره یا نیم پهلوی وجود دارد که از زیر چانه می‌گذرد و روی سر می‌ماند. به روی کلاو دستمالی بسته می‌شود.
لباس محلی زیبای زنان کرد
- کلکه: منظور از کلکه در لباس بانوان کرد همان روسری و دستار است که به جای کلاه استفاده می‌شود. کلکه رسته بلندی از ابریشم سیاه و سفید با ملیله‌دوزی هایی زیبا و ظریف است. این روسری ابریشمی بسیار گران است و اغلب زنان بزرگ کرد از آن استفاده می‌کنند.
- که وا: که وا همان قبای کردی است که دارای پارچه رنگارنگ می‌باشد و کوتاه‌تر از قبا است. که وا ساده بوده و بر روی کراس پوشیده می‌شود، تا روی مچ پا می‌آید و شبیه مانتوی جلو باز است.
ماشته: بعضی از زنان کردی پارچه را همانند شنل به دور گردنشان می‌بندد که به پشت می‌افتد. به این شنل، ماشته نیز می‌گویند