چرا سولفات در شامپو استفاده میشود؟ اخیرا متخصصان و نمایندگان فروش محصولات آرایشی و بهداشتی اکیدا توصیه میکنند که از شامپوهای بدون سولفات استفاده کنید. آیا تا به حال این سوال در ذهن شما ایجاد شده است که وجود سولفات در شامپو یا عدم وجود آن در شامپو چه تاثیری بر سلامت موها دارد؟ چرا در برخی از محصولات آرایشی بهداشتی مانند شامپو، سولفات وجود دارد و در ترکیبات برخی از آنها اصلا از سولفات استفاده نشده است؟
بسیاری از مردم تصور میکنند که سولفات سبب بروز سرطان و بسیاری از مشکلات دیگر میشود. برخی از مردم نیز سولفات را مادهای بیخطر میدانند. ولی حقیقت درباره سولفات چیست؟ چرا گفته میشود که ترجیحا از محصولات آرایشی بهداشتی بدون سولفات استفاده کنید؟ برای یافتن پاسخ سوالات ذکر شده بهتر است این مقاله را مطالعه کنید. در ادامه این مطلب با سولفات و علت استفاده از این ماده در شامپوها صحبت شده است.

منظور از سولفات چیست؟
سولفات به نوعی ماده شیمیایی و نمک اسیدسولفوریک گفته میشود.اگر این ماده با اسید یا سایر مواد شیمیایی در تماس باشد، سبب میشود یون سولفات موجود در اسید سولفوریک همراه با ترکیبات بازی قرار گیرد و در نهایت نمک سولفات بدست آید. سولفات را میتوان در نتیجه پوسیدگی مواد گیاهی و جانوری و یا همچنین به عنوان یک محصول جانبی از کارهایی نظیر چرم سازی، فولاد، معدن و صنایع نساجی تولید کرد.
ولی گروهی از سولفات که سبب نگرانی مردم میشود کدام نوع است؟ نمک سدیم لوریل سولفات (sls) و سدیم لورت سولفات یا سدیم لوریل اتر سولفات (sles)، دو نمک سولفاته مختلف هستند که از سال 1950 به بعد در اکثر محصولات شوینده، آرایشی و بهداشتی از آن استفاده میشود. این نوع سولفاتها در واقع همان الکلهای چرب هستند که از منابع نفتی یا روغن پالم تهیه شدهاند. سولفاتهای ذکر شده با تری اکسیدگوگرد و کربنات سدیم ترکیب شده و در نهایت ترکیبات سولفاتی درست میکنند. در صورتی که تمایل دارید، مقاله چرا شامپو بدون سولفات کف نمیکنه را مطالعه کنید تا با علت کف نکردن شامپوی بدون سولفات آشنا شوید.
عملکرد سولفات چیست و دلیل استفاده از سولفات در شامپو چیست؟
دلیل حضور سولفات در مواد شوینده در حقیقت به خاصیت شیمیایی آن ماده بستگی دارد. همه ما به خوبی میدانیم که چربی هرگز در آب قابل حل نیست. همین امر سبب میشود که برای شست و شوی چربی بدن نیاز به یک ماده سورفاکتانت داشته باشیم. این ماده کشش سطحی آب را کاهش داده و اتصال دو ماده را با هم ممکن میسازد. سولفاتهای sls و sles در واقع نقش سورفاکتانت را بازی میکنند. این سولفاتها قادرند به روغن، چربی و یا آلودگی وصل شده و آنها را از روی بدن یا سطح پاک کنند.
چرا سولفات در شامپو استفاده میشود؟ از دیگر دلایل استفاده از سولفات در شامپوها، ایجاد کف در شامپو یا مواد شوینده است. این کف باعث جذابیت صابون یا شامپو میشود. همچنین بسیاری از مردم تصور میکنند که تا شامپو یا صابون بدنشان کف نکند، یعنی قادر به تمیز کردن پوست و مو نیست. در حالی که این تصور اشتباه است.

امروزه بسیاری از محصولات آرایشی و بهداشتی را به صورت فاقد سولفات یا همان سولفات فری تولید میکنند. بسیاری از برندهای مختلف در بازار وجود دارد که شامپوی بدون سولفات تولید میکنند. این مدل شامپوها دارای کف کمتر و قدرت شویندگی ملایمی است. این مدل محصولات که طرفداران بسیاری نیز پیدا کردهاند، دارای مزایای زیادی هستند و تنها عیب آنها کف نکردن است. افرادی که عادت دارند شامپوی موی سرشان کف کند تا آلودگی و چربی مو به خوبی تمیز شود، باید بدانند که سولفات موجود در شامپو دارای معایبی هم هست. در ادامه با معایب سولفات و خطرات وجود این ماده در شامپو آشنا میشوید.
علت وجود سولفات در شامپو
در واقع سولفات همان مادهای است که باعث میشود ژل دوش یا شامپوی شما زیاد کف کند و مو را از هر گونه آلودگی و چربی تمیز کند. چرا سولفات در شامپو استفاده میشود؟ زیرا باعث کف کردن بیشتر شامپو و شویندههای مو میشود. سولفاتها در حقیقت سوفاکتانتهای فوقالعادهای هستند. یعنی سولفات قادر است هم روغن و هم آب را جذب کند. به این روش که هنگامی که یک مولکول به صورت غیر ارادی روغنی را جذب موی ما میکند، دیگری به آب میچسبد. در نتیجه در زمان آبکشی چربی با آب شسته میشود.
احساس تمیزی که بعد از کف کردن شامپو و شستن مو در فرد ایجاد میشود، به دلیل وجود سولفات است. اگر تجربه استفاده از شامپوهای بدون سولفات را داشته باشید، قطعا با مشکل کف نکردن شامپو مواجه هستید. در این صورت مجبور هستید به میزان بیشتری از شامپو استفاده کنید تا به خیال خودتان شامپو کف کرده و موی شما را کاملا تمیز کند. ولی بهتر است عادت استفاده از شامپوی سولفاتدار را کم کم ترک کنید و به سراغ شامپوی بدون سولفات و بدون ضرر بروید.
مضرات شامپوی سولفات دار برای مو
حذف پروتئین مو
همانطور که میدانید مو دارای پروتئین طبیعی است. یعنی حدود 91 درصد از فیبر موهای انسان دارای پروتئین و سایر مواد مغذی میباشد. هنگامی که این پروتئینها دچار آسیب شود، مو ضعیف شده و ظاهر و استحکام مو دچار مشکل میشود. از طرفی سولفاتها رابطه نزدیکی با آسیب به پروتئین مو دارند. طبق تحقیقات انجام شده در سال 2005 میتوان گفت که موهای اشباع شده با محلول سدیم دودسیل سولفات، نسبت به موهای اشباع شده با آب به میزان بیشتری پروتئین خود را از دست میدهد. همین مسئله سبب شکاف، شکنندگی و مو خوره در مو خواهد شد. لذا بهتر است برای محافظت از مو و حفظ سلامت و استحکام آن از شامپوهای بدون سولفات استفاده کنید.

درماتیت تماسی
سولفات هم پروتئین موجود در مو را از بین میبرد و هم سبب تحریک شدید پوست و ایجاد آلرژیک دردناک به نام درماتیت تماسی خواهد شد. طبق تحقیقات صورت گرفته، افرادی که سطح پایینی سرامید (نوعی مولکول لیپید مومی) در پوست خود دارند، در صورت قرارگیری در معرض سولفات دچار سوزش و درماتیت تماسی میشوند. البته این اتفاق برای تمامی مردم که از شامپوی سولفاتدار استفاده میکنند، نمیافتد. ولی توصیه میشود برای جلوگیری از بروز چنین مشکلاتی به سراغ شامپوی بدون سولفات بروید.
ریزش موها

یکی از مشکلاتی که فرد بعد از استفاده از شامپوهای سولفاتدار ممکن است به آن دچار شود، ریزش مو است. البته ارتباط بین سولفات و ریزش مو بخصوص در مردان را نمیتوان مستقیم دانست. ولی ارتباط غیر مستقیمی بین ریزش موی مردانه و سولفات وجود دارد. در صورتی که شما نیز مستعد تحریک پوستی ناشی از سولفات هستید، احتمالا در صورت استفاده از شامپوی سولفاتدار دچار ریزش مو شوید. البته ممکن است موهای شما در اثر از دست رفتن پروتئین، ضعیف شده و دچار ریزش شود.