به نظر شما دلیل آکنه چیست و چگونه میتوان این مشکل را حل کرد؟ در مورد دلیل آکنه میتوان به موارد زیادی اشاره کرد. در حالت کلی عوامل بسیار زیادی در ایجاد آکنه موثرند که شامل سبک زندگی یعنی تغذیه، خواب، ورزش و تحرک و حتی سلامت روان میباشد. آکنه نوعی اختلال است که سبب بروز ضایعات پوستی میشود که آن را با نام جوش نیز میشناسند.
ضایعات آکنه معمولا در صورت، گردن، پشت، سینه و شانهها بوجود میآید. اختلال آکنه یک نوع بیمارس پوستی است ولی تهدیدی برای فرد ایجاد نمیکند. در صورتی که آکنه شدید داشته باشید ممکن است دچار تغییر شکل در پوست و یا اسکارهای دائمی شوید. در این مقاله بطور مفصل درباره دلیل آکنه در زنان اشاره شده است.
منظور از آکنه چیست؟
همانطور که در قسمت قبل اشاره شد آکنه به نوعی اختلال پوستی گفته میشود که سبب بروز ضایعات پوستی میشود که در زبان عامیانه به آن جوش گفته میشود. دلیل اصلی ایجاد آکنه تولید بیش از اندازه سبوم در غده چربی پوست است. سبوم به یک ماده چربی گفته میشود که زیاد بودن آن میتواند میزان چربی پوست را افزایش داده و منافذ پوست را ببندد. البته آکنه همچنین میتواند ناشی از تولید زیاد یک باکتری به نام پی.آکنه (P. acnes) باشد.
در این زمینه توصیه میکنم مقاله قرمزی پوست و درمان آن را هم نگاهی بیاندازید. 🙂

تاثیر آکنه بر زنان
تقریبا تمامی بانوان و حتی مردان در برههای از زندگی خود تجربه داشتن چند جوش را داشتهاند. ولی به نظر میرسد که آکنه بر روی مردان و زنان به نحو مختلفی تاثیر میگذارد. مردان جوان که در سن بلوغ هستند، نسبت به بانوان به شکل جدیتری دچار آکنه میشوند. دلیل آکنه در بانوان معمولا به چرخه قاعدگی و تغییرات هورمونی بستگی دارد. در اغلب اوقات با افزایش سن زنان، آکنهی آنها بهتر میشود. اما برخی از زنان سالها بعد از جوانی همچنان آکنه دارند. برخی از زنان حتی برای اولین بار در سن ۳۰ یا ۴۰ سالگی دچار آکنه میشوند.
آکنه یا جوش میتواند برای بسیاری از بانوان اذیتکننده باشد. برخی از بانوان به علت آکنه بیش از حد بر روی ضورت خود دچار عزت نفس پایین، ضعف تصور بدنی و یا احساس افسردگی میشوند. اگر شما هم جزو آن دسته از افرادی هستید که جوش زیادی دارید و از این موضوع ناراحت هستید، منتظر نمانید تا آکنه خود به خود از بین برود. امروزه روشهای مختلفی وجود دارد که میتوان از آن طریق نسبت به حل آکنه اقدام کرد. در برخی موارد نیز میتوان از بروز آکنه پیشگیری کرد. با پزشک یا متخصص پوست خود درمورد اینکه چگونه میتوانید از آکنه جلوگیری کنید و اینکه کدام درمان میتواند به شما کمک کند صحبت کنید.
با انواع مختلف ضایعات آکنه آشنا شوید.
کومدو comedo (جوشهای سرسفید یا سرسیاه) یا پاپول (papules):
کومدو به نوعی ضایعه اصلی در گروه آکنه گفته میشود که شامل منافذ مسدود شده پوست است. در صورتی که منافذ مسدود شده در زیر پوست شما باقی بماند به آن کومدو بسته گفته میشود که دارای یک برآمدگی سفید یا همان جوش سر سفید است. جوشهای سر سیاه نیز کومدو نام دارند که منافذ پوست در این حالت باز شده و روی پوست به رنگ سیاه دیده میشود. این سیاه رنگ بودن پوست به علت کثیفی نیست بلکه نشانه واکنش هوا با چربی داخل منافذ است.
جوش چرکدار (Pustules): جوشهای چرکدار ضایعات آکنهای هستند که حاوی چرک هستند و به رنگ قرمز دیده میشوند.
ندولها (Nodules): ندول به ضایعات جدیتری گفته میشود که در قسمتهای عمیقتر پوست واقع شدهاند. ندولها دردناک هستند و میتوانند سبب بروز اسکار یا فرورفتگی در پوست شوند.
آکنهی کیستی: این نوع آکنه مانند ندولها، ضایعاتی در عمق پوست هستند، دردناک و پر از چرک هستند و میتوانند باعث ایجاد اسکار شوند.
دلیل ایجاد آکنه در بانوان چیست؟

عوامل بسیاری وجود دارند که میتوانند به عنوان دلیل آکنه شناسایی شوند. در ادامه با مهمترین این عوامل آشنا میشوید:
تغییرات هورمونی در دوران بلوغ: در بسیاری از دخترانی که در سن بلوغ هستند، هورمونهای جنسی مردانه با نام آندروژن زیاد میشود. این افزایش در هورمون مردانه باعث میشود تا غذذ چربی پوست صورت بزرگتر شود و سبوم بیشتری تولید کند که منجر به ایجاد آکنه خواهد شد.
تغییرات هورمونی در بزرگسالی: یکی از دلیل آکنه که بسیار شایع است، چرخه قاعدگی میباشد. ضایعات آکنه در بانوان معمولا چند روز قبل از این چرخه آغاز شده و بعد از کامل شدن چرخه فروکش میکند. در برخی بانوان سایر تغییرات هورمونی مثل بارداری و یائسگی میتواند منجر به بهبود آکنه شود. از طرفی بسیاری از بانوان در این مواقع دارای آکنههای بدتری هستند که ممکن است به دلیل قرص ضد بارداری و یا قطع این قرص ایجاد شده باشد.
داروها: برخی از داروهای خاص، مانند داروهایی که برای درمان صرع و انواع افسردگی استفاده میشود ممکن است باعث ایجاد آکنه شوند.
آرایش: برخی از مواد آرایشی میتواند منافذ پوست را مسدود کرده و باعث جوش شوند.
فشار بر روی پوست: برای مثال اصطکاک ناشی از تماس صورت با کلاه ایمنی، یا تماس پشت بدن با کوله پشتی میتواند منجر به بروز جوش یا آکنه شود.
سابقه خانوادگی: اگر سایر افراد خانواده شما آکنه داشته باشند، احتمال ابتلای شما به آن بیشتر است.
آیا عدم رعایت بهداشت منجر به ایجاد آکنه میشود؟
این یک تصور اشتباه است که برخی از زنان به دلیل عدم شست و شوی مافی صورت دچار آکنه میشوند. در حقیقت شستن بیش از اندازه صورت میتواند آکنه را بدتر کرده و حتی چربی اضافه پوست را بگیرد. شستن زیاد صورت هیچ کمکی به پیشگیری یا درمان آکنه نمیکند زیرا آکنه در لایههای زیرین پوست بوجود میآید. بهترین روش برای تمیز کردن صورت شستن ملایم آن است که دو بار در روز با استفاده از یک پاک کننده ملایم میتوان این کار را انجام داد. مراقب باشید که آرایشتان را بدون شستشوی شدید پوست پاک کنید.
استرس یکی از دلایل ایجاد آکنه نیست!
استرس خود به تنهایی سبب بروز آکنه نمیشود و نمیتوان آن را دلیل آکنه نام برد. ولی در اثر عوارض جانبی برخی از داروهای ضد افسردگی یا استرس فرد میتواند دچار آکنه شود. در برخی موارد نیز خود آکنه و تاثیر اجتماعی و عاطفی آن سبب بروز استرس میشود.

خوردن شکلات سبب بروز آکنه میشود؟
با اینکه این تصور در میان زنان جا افتاده است که خوردن شکلات یا غذاهای چرب میتواند منجر به بروز آکنه شود، ولی متخصصان تا کنون هیچ ارتباطی بین رژیم غذایی و آکنه پیدا نکردهاند. البته ناگفته نماند که رژیم غذایی غلط میتواند در برخی افراد تاثیر کمی بر روی آکنه بگذارد ولی جدا از آکنه افراد به دلیل سلامت خود بهتر است به سراغ رژیم غذایی سالم بروند.
شما که به پوست خود اهمیت میدهید بد نیست مقاله رازهای زیبایی پوست در چهل سالگی را نیز بخوانید. 🙂
آکنه خفیف را چگونه میتوان درمان کرد؟
روشهای زیادی برای درمان آکنه خفیف وجود دارد. آکنه خفیف به جوشهای سر سفید، سر سیه و یا جوشهای کوچک گفته میشود. برای رفع این مدل جوشها میتوانید در منزل دو بار در روز صورت خود را با آب گرم یا صابون و یک پاک کننده ملایم شست و شو دهید. ممکن است دیگران به شما توصیه کنند از لوسیون یا کرم ضد جوش بدون تجویز پزشک استفاده کنید. ولی بهتر است بدانید اگر این داروها و یا کرمها را بیش از اندازه استفاده کنید ممکن است پوست شما خشک شود. پس در استفاده از این محصولات دقت کنید.
- اگر این داروها مؤثر نباشند، ممکن است پزشکتان کرم یا لوسیون حاوی بنزوئیل پراکسید ( benzoyl peroxide)، رزورسینول (resorcinol)، اسید سالیسیلیک (salicylic acid) یا گوگرد (sulfur) را برایتان تجویز کند.
- بنزوئیل پراکسید به کاهش تولید چربی ساختهشده توسط غدد چربی پوست کمک میکند.
- رزورسینول، اسید سالیسیلیک و گوگرد به تجزیه جوشهای سرسفید و سرسیاه کمک میکنند.
- اگر آکنه شما پس از شش تا هشت هفته بهتر نشد، با پزشک خود درمورد تغییر درمان صحبت کنید.
آیا آکنههای شدید قابل درمان هستند؟
بله این نوع آکنهها را نیز میتوان به کمک پزشک درمان کرد. آکنه متوسط تا نسبتا شدید به جوشهای سر سفید، جوش سر سیاه و جوشهای چرکی گفته میشود که ¼ تا ¾ از صورت و/یا سایر قسمتهای بدن را میپوشاند. آکنه متوسط تا شدید را میتوان با استفاده از لوسیونها یا ژلهای آنتیبیوتیک و همچنین رتینوئیک اسیدها (retinoic acid) درمان کرد. رتینوئیک اسید یک فرم تغییر یافته از ویتامین A است که به جلوگیری از جوشهای سرسفید و سرسیاه کمک میکند.
همچنین ممکن است پزشک به شما قرص آنتی بیوتیک مثل اریترومایسین را پیشنهاد دهد. در صورتی که برای جلوگیری از حاملگی از قرص ضد بارداری استفاده میکنید ممکن است آنتی بیوتیک بر عملکرد این قرص تاثیر بگذارد. پس در صورت استفاده از آنتی بیوتیک بهتر است با روشهای دیگری مانند کاندوم و … از بارداری جلوگیری کنید. در صورت استفاده از قرص آنتی بیوتیک و یا رتینوئیک اسید بهتر است استفاده از ضد آفتاب یادتان نرود. زیرا این قرصها پوست را در مقابل نور خورشید حساس میکنند. سعی کنید زیاد جلوی آفتاب قرار نگیرید.
آکنه شدید نیز به کیستهای عمیق، قرمزی، تورم، آسیب شدید به پوست و اسکار گفته میشود که برای درمان نیاز به مراجعه به متخصص پوست دارد. در صورتی که به موقع به فکر درمان این آکنه باشید میتوانید از ایجاد اسکار در صورت جلوگیری کنید. متخصص پوست میتواند آنتیبیوتیکهای خوراکی و قرصهای ضدبارداریهای را تجویز کند. کیستهای ملتهب و بزرگ را میتوان با تزریق دارویی درمان کرد که قرمزی، تورم و تحریک را کاهش داده و باعث بهبودی سریعتر آن میشود.

درمان آکنه شدید
در صورتی که درمان فوق برای آکنه شدید موثر واقع نشود، متخصص پوست برای شما قرص آکوتان تجویز خواهد کرد. این قرص یکی از داروهای قوی برای جلوگیری از زخم و درمان آکنههای فعال است. آکوتان میتواند سبب نقص در جنین شود و به همین علت در دوره مصرف این دارو نباید باردار شوید و یا قصد بارداری داشته باشید. در دورهای که از این دارو استفاده میکنید باید از روشهای پیشگیری از بارداری استفاده کنید. این رویه را به مدت یک ماه قبل از شروع درمان، در طول درمان و یک ماه پس از قطع دارو انجام دهید. با متخصص پوست خود درمورد زمان ایمن برای باردار شدن صحبت کنید.
از دیگر عوارض جانبی آکوتان میتوان به خشکی چشم، خارش، تغییرات خلقی و تغییراتی در خون و کبد اشاره کرد. با توجه به این عوارض شما یا پزشک متخصص تصمیم میگیرید که آیا مصرف این دارو برای شما مناسب است یا خیر؟ این دارو یا هر داروی دیگری که برای درمان آکنه شدید به شما پیشنهاد داده شد باید بطور مرتب و دقیق مصرف شود. مصرف بیش از حد داروها میتواند آکنه را بدتر کرده و سلامت بدنی شما را در معرض خطر قرار دهد. از پزشک خود بپرسید که در صورت فراموش کردن یک نوبت از مصرف دارو، چه کاری باید انجام دهید.
در برخی موارد جوش کیستی بزرگ را نمیتوان با دارو درمان کرد و لذا نیاز به تخلیه شدن یا برداشتن دارد. متخصص پوست میتواند این کار را برای شما انجام دهد. هرگز جوش را خودتان فشار ندهید تا خالی شود زیرا ممکن است زخم شده و عفونت کند و بر روی پوست اسکار ایجاد شود. بطور کلی، اگر طی شش تا هشت هفته تغییری در پوست خود مشاهده نکردید، با پزشک خود درمورد برنامهی درمانی خود صحبت کنید.
آیا قرص ضد بارداری در درمان آکنه موثر است؟
برخی از قرصهای ضد بارداری در زنانی که عمدتاً در حوالی چرخه قاعدگیشان دچار انواع جوش میشوند، میتوانند کمککننده باشند. تحقیقات نشان میدهد که این قرصها میتوانند آکنه را با کند کردن فعالیت غدد چربی که بیشاز حد فعال هستند پاک کنند. گاهی اوقات، از قرصهای ضدبارداری همراه با دارویی به نام اسپیرونولاکتون (Spironolactone) برای درمان آکنه در زنان بالغ استفاده میشود. این دارو سطح هورمون آندروژن را در بدن کاهش میدهد. آندروژن غدد چربی پوست را تحریک میکند. از عوارض این دارو میتوان به قاعدگی نامنظم، حساس شدن سینهها، سردرد و خستگی اشاره کرد. اسپیرونولاکتون درمان مناسبی برای همه بیماران نیست.
اسکار ناشی از آکنه را چگونه میتوان درمان کرد؟
در صورت اسکار داشتن به پزشک متخصص مراجعه کنید تا با انواع خدمات موجود در کلینیک به بهود ضایعات آکنه و رفع اسکار کمک کند. از دلیل آکنه که تغییرات هورمونی و … است ممکن است ناگهانی سبب بروز آکنه شدید شده و در نتیجه این امر سبب بروز اسکار در صورت عدم معالجه شود. معمولا برای رفع اسکار از لیزر استفاده کرده و قرمزی را کاهش میدهند. یک نوع جراحی به نام میکرودرم ابریژن (microdermabrasion) وجود دارد که میتواند اسکار سطحی را از پوست محو کند و عمق زیاد اسکارهای عمیق را نیز کاهش دهد. از راههای دیگر رفع اسکار صورت استفاده از چربی نواحی دیگر بدن و تزریق آن به صورت است. در برخی موارد، یک درمان واحد میتواند به درمان اسکار کمک کند. اما برای نتایج پایدار، اغلب به چندین مورد از درمانهای اشارهشده نیاز است. همچنین درمانهای موضعی نیز برای اسکار آکنه وجود دارد.

از روشهای جدیدی که برای درمان اسکار ناشی از آکنه استفاده میشود فتودینامیک تراپی (Photodynamic therapy) است. در این درمان از میکرودرم ابریژن سبک استفاده میشود که در از بین بردن سلول مرده پوست صورت موثر است. در مرحله بعد از یک اسید استفاده میشود که برای 30 الی 60 دقیقه بر روی پوست گذاشته میشود. سپس اسید را از روی صورت برداشته و از لیزر در ادامه کار استفاده میشود. این درمان هنوز در مرحله تحقیقات است، اما به نظر میرسد نتایج بلند مدت مثبتی دارد.
برای جلوگیری از آکنه و اسکار چه میتوان کرد؟
در صورتی که از پوست خود به خوبی مراقبت کنید میتوانید از بروز آکنه و اسکار جلوگیری کنید.
بهتر است دو بار در طول روز یک بار در صبح و یک بار در شب پوست خود را آرام با استفاده از پاک کننده ملایم بشویید. همچنین اگر ورزش سنگین انجام میدهید نیز باید پوست خود را تمیز کنید. به سراغ صابونهای قوی و یا پدهای اسکرابی خشن نروید زیرا ممکن است وضع آکنه خود را بدتر کنید. تمام صورت خود را از زیر فک تا خط مو بشویید و کاملا آبکشی کنید. آرایش را بهآرامی با آب و صابون ملایم پاک کنید.
موهای خود را منظما بشویید تا چرب نشود. در صورتی که موی شما چرب است میتوانید بیشتر از دو سه بار در هفته موی خود را شست و شو دهید تا از ایجاد جوشهای ناشی از ازدیاد چربی صورت جلوگیری کنید. هیچ گاه به جوش خود دست نزنید و آن را فشار ندهید که این کار سبب بروز اسکار میشود.
بهتر است مراقب آفتاب سوختگی باشید. برخی از داروهایی که برای درمان آکنه مورد استفاده قرار میگیرد ممکن است پوست شما را حساس کرده و مستعد آفتاب سوختگی کند. برخی افراد به اشتباه تصور میکنند که نور خورشید در درمان آکنه موثر است، زیرا قرمزی ناشی از آفتابسوختگی ممکن است ضایعات آکنه را کمتر نمایان کند. ولی در صورت قرار گرفتن بیش از حد در مقابل نور خورشید ممکن است دچار پیری زودرس و یا سرطان پوست شوید. وقتی بیرون از منزل هستید، از ضدآفتابی با SPF حداقل ۱۵ استفاده کنید. همچنین سعی کنید تا جایی که میتوانید در سایه بمانید.
دقت کنید محصولات آرایشی و مراقبت از مو که انتخاب میکنید “غیر کومدونزا (non-comedogenic)” یا “غیر آکنهزا (non-acnegenic)” باشند. این محصولات طوری ساخته شدهاند که باعث ایجاد آکنه نمیشوند. همچنین بهتر است از محصولاتی استفاده کنید که فاقد چربی هستند. تا جایی که میتوانید از چیزهایی که به پوست را ساییده میشوند، مانند کولهپشتی و وسایل ورزشی اجتناب کنید.
آیا روزاسه همان آکنه است؟
روزاسه در واقع به نوعی مشکل پوستی گفته میشود که برخی آن را با نام آکنه بزرگسالان میشناسند. معمولا بانوانی که پوست روشنی دارند در معرض ابتلا به روزاسه هستند. روزاسه در برخی افراد بصورت خانوادگی نیز دیده میشود. روزاسه معمولا در بخشهای مرکزی صورت سبب بروز قرمزی و آکنه میشود. در روزاسه رگهای خونی که زیر پوست صورت وجود دارند ممکن است بزرگتر شده و بصورت خطوطی قرمز رنگ کوچک ظاهر شوند. در این حالت پوست ممکن است متورم شده و احساس گرما ایجاد شود.
زنانی که مبتلا به روزاسه هستند معمولا مشکلات مربوط به آکنه معمولی را ندارند. این افراد در اثر مصرف الکل یا نوشیدنی گرم، خوردن غذای تند و یا زمانی که در معرض گرما هستند بیشتر قرمز میشوند. این گر گرفتگی سبب برافروخته شدن صورت میشود که در شدیدترین حالت از بین نمیرود. در مورد شدید روزاسه ممکن است چشم فرد نیز متورم شود و ندولهای دردناکی در پوست ایجاد شود. با داشتن آگاهی از اینکه چه عواملی سبب عود کردن روزاسه میشوند میتوان آن را کنترل کرد. در درمان روزاسه میتوان از لوسیونها یا ژلهای آنتی بیوتیک استفاده کرد. در برخی موارد نیز ممکن است فرد نیاز به مصرف قرص آنتی بیوتیک داشته باشد که باید به پزشک متخصص مراجعه شود تا درمان آغاز گردد.